Konu: manisa ULU CAMİDE BULUNAN İKİ HAÇIN SIRRI C.tesi Eyl. 20, 2008 10:47 am
ULU CAMİDE BULUNAN İKİ HAÇIN SIRRI NEDİR? Bütün Manisa'lılar şehrimizin bu en eski mabedi olan ulu camiyi bilirler.Ulu Camii ismi veya diğer adı ile camii-kebir selçukluların ve ondan sonra anadolu beyliklerinin yaptıkları saltanat camilerine verdikleri isimlerdir.Genellikle yüksek duvarlı ,taç kapılı,ve gösterişli taş ve tuğla işçiliği örnekleri gösterirler.Anadolumuzda çok sayıda ulu camii ismi ile isimlendirilmiş camii vardır. Bunlara birkaç örnek vermek gerekirse Diyarbakır ulu camii,Sıvas-Divriği Ulu camii,Selçuk ulu camii(İsa bey camii),Bursa ulu cami sayılabilir.Manisa Ulu camii plan ve mimari özellikleri açısından çok büyük önem arzetmemesine rağmen minaresinin renkli tuğla işciliği ile (yeşil,mavi,bej,toprak rengi,turkuaz,vd) ve kündekari(birbirine geçmeli ahşap parçalardan oluşan) ahşap mimberi Türk İslam sanatının zirve örneklerinden birisidir.Yer seçimi olarakta çok isabetli bir konumdadır.
Birçoğunuz ulu camiye gelince farketmişsinizdir 14 sütun bulunan dış avludaki ve camii içindeki sütunların ,sütun kaidelerinin ve başlıklarının farklı boylarda ,farklı kalınlıklarda ,farklı cins mermer ve granitlerden olduğunu görüp ve bir anlam verememişsinizdir.Yine aynı şekilde sütun kaide ve başlıklarıda kimi koç boynuzlu ion tarzında ,kimi defne yapraklı dor nizamında,kimiside geometrik desenli oluşuda dikkatinizi çekmiştir.Bunların sebebinin ne olduğuna gelince .Manisa Saruhan Bey tarafından 1313 tarihinde Bizanstan fethedilerek alınmıştır,Ulu Camii ise 1366 yılında torunu İshak Çelebi tarafından yaptırılmıştır.Yani fetihten yaklaşık 50 yıl sonra inşasına başlanılmış ,medeniyetlerin taşı ve mermeri şekillendirip sanatlı bir şekilde mimaride kullanabilmesi için o bölgede uzun süreli yerleşik olarak bulunmaları gerekir.Saruhan beyin doğum yeri orta asya da olan Horasan olup 1257 dir ve at sırtında gelinen binlerce kilometreyi düşünürsek geçtikleri heryerde çok kısa süreli durdukları kolayca anlaşılır.Bu sebeptendir ki atalarımız taşa şekil verememiş ve buldukları eski harabe, antik kent kalıntılarını ve diğer dinlerin ibadethane kalıntılarını kendi yaptıkları bina ve camilerde kullanmışlardır.
Bunlara ulu camide de bolca rastlıyoruz.Onun için bütün sütun,sütun kaidesi ,sütun başlıkları ve kapı söveleri farklı farklıdır çünkü bulabildiği malzeme ile camiyi ,inşaa etmiştir.
Camisi ,türbesi,ve medresesi ile tipik Selçuklu ve beylikler dönemi mimari özelliğinde olan bu mabed de en ilginç ve dikkat çekici ayrıntılardan birisi de cami kısmından medrese kısmına geçen kapının türbe tarafına denk gelen mermer kapı sövesinin yerden iki metre yüksekte olan kısmında bulunan tipik bizans haçı(tüm kollar eşit) ile ,medreseye girdikten sonraki sağdaki duvara dayalı duran ikinci sütunun başlığındaki(yerden 3-4 metre yüksekte) alt kolu uzun olan tipik klasik ilk dönem hıristiyanlık haçıdır.Bunları ilk gördüğünde çok şaşırmış ve bir anlam verememiştim.Sonraları okudukça ve düşündükçe bunların camii inşaa edilirken niçin silinmediğini veya bizans haçının kollarının yuvarlatılıp çiçeğe veye papatyaya benzetilebilecekken niçin bunların yapılmadığını anladım.Saruhanogulları olan ecdadımız kendi kültür ve inancından o kadar eminlerki kulandıkları sütünlardaki diğer dinlere ait sembollerden ve işaretlerden korkmak ve çekinmek şöyle dursun büyük bir ihtimalle diğer dinlerin müntesiplerinin de bu hareketleri ile güven ve itimatlarını ve hatta kalplerini kazanmış olma ihtimalleri yüksektir .Çünkü aynı devirlerde yapılmış olan mevlevihaneye Manisa'da yaşayan hıristiyan ve yahudilerdende gelenlerin olduğunu eski kayıtlardan öğreniyoruz.Yine aynı şekilde ulu camiyi yaptıran İshak Çelebinin yaptırdığı ve caminin hemen yanında olan hamamın kuzeybatı köşesindeki bölümün gayri müslimlere ayrıldığını ve onların yıkanma özelliklerine uygun olarak küçük taş havuzlar(küvet) içerdiğini görüyoruz.Buda bize atalarımızın şimdilerde bile yapamadığımız farklı olanı ve farklı inançtakine saygılı olmayı nasıl yüzyıllar öncesinden bize öğretircesine yaptıklarını gösteriyor.
Konu: manisa ULU CAMİDE BULUNAN İKİ HAÇIN SIRRI 
C.tesi Eyl. 20, 2008 10:47 am
